Bài thơ Nửa đêm: Ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh – Báo văn nghệ Việt Nam

Bạn đang quan tâm đến Bài thơ Nửa đêm: Ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh – Báo văn nghệ Việt Nam phải không? Nào hãy cùng PHE BINH VAN HOC theo dõi bài viết này ngay sau đây nhé!

Video đầy đủ Bài thơ Nửa đêm: Ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh – Báo văn nghệ Việt Nam

Tập thơ Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh (Nxb.Khoa học-Xã hội; H.1991), gồm 133 bài, trong đó có tới 124 bài thất ngôn tứ tuyệt (chiếm hơn 93%); số còn lại chiếm chưa đầy 6,8 % (9 bài), gồm 5 bài ngũ ngôn, 2 bài thất ngôn bát cú, 1 bài dài 4 khổ (khổ đầu 7 chữ và 3 khổ 5 chữ), bài số 100 không có thơ. Số liệu thống kê cho thấy: tác giả Nhật ký trong tù đã có một lựa chọn chủ đích – sử dụng thơ Đường luật, chủ yếu thể tứ tuyệt, một trong những thể thơ vào bậc hay nhất và chặt chẽ nhất, để bộc bạch tư tưởng, tâm tư, khát vọng, xoay quanh chủ đề tự do và giành tự do không chỉ cho riêng mình.

nhà văn: “thân thể lao động / tinh thần hết lao lý / Ta muốn làm nên một giống nòi lớn / tinh thần càng cao”. ở đây Hồ Chí Minh khẳng định “đại nghĩa”: mục tiêu của cách mạng giải phóng dân tộc là giành độc lập, tự do cho nhân dân. Cuộc đua đó đòi hỏi sự suy nghĩ không ngừng và ý chí kiên cường, chủ động tạo ra cơ hội và nắm bắt cơ hội nhanh chóng, hướng tới chiến thắng trọn vẹn.

trong thời gian ông bị chính quyền cộng hòa Trung Hoa bắt giam (từ ngày 29 tháng 8 năm 1942 đến ngày 10 tháng 9 năm 1943, tại 18 phòng giam, ông đã được đưa đi khắp 13 quận của tỉnh Quảng Tây), thành phố Hồ Chí Minh. đã viết nhật ký bằng thơ với tâm trạng: “ngâm thơ, tuổi già không có việc gì làm / ngồi tù làm gì có / ngày dài ngâm thơ để giải trí / vừa ngâm thơ vừa chờ ngày tự do. đó là cách nói khiêm tốn của một nhà thơ lớn, một người có kiến ​​thức rộng và sâu. sau bao năm lưu lạc, tiếp xúc với văn hóa phương tây trong một thế giới đầy biến động, tâm hồn thi sĩ mang đậm nét phương Đông không hề mai một mà thăng hoa, để lại cho dân tộc một tác phẩm thơ phi thường.

*

bài thơ nửa đêm (bài 99; tr. 130, sđd) có một vị trí đặc biệt trong Nhật ký trong tù. Đặc biệt là, chỉ với 28 từ trong 4 dòng, bằng ngôn từ giản dị, Hồ Chí Minh đã đề cập đến một chủ đề muôn thuở, mang hơi thở nóng bỏng của thời đại, gợi mở cho người đọc một cách tiếp cận mới. một tác phẩm văn học có tầm cao tư tưởng và chiều sâu cảm xúc.

Hồ Chí Minh phiên âm bài thơ chữ Hán:

để bán

Thụy Sĩ hoàn toàn là hoạt động từ thiện,

Tỉnh hậu tài phân biệt giữa thiện và ác.

tốt, xấu, vô thời hạn,

nhiều nguyên nhân của giáo dục được nhắm mục tiêu.

dịch thơ:

nửa đêm

mọi người đều cảm thấy thoải mái khi ngủ,

thiện, ác chia rẽ khi thức tỉnh.

thiện và ác không định tính,

thường do giáo dục tạo ra.

(do nguyen bác lam dịch)

bài thơ dường như tách biệt với hình thức nhật ký của bài thơ. tư tưởng của nhà thơ hướng đến hai câu hỏi triết học và phổ quát.

“tốt – xấu” là một cặp phạm trù triết học có giá trị và ý nghĩa vĩnh cửu của thời đại. trong suốt 2.500 năm, học thuyết khổng lồ mạnh mẽ khẳng định rằng con người sinh ra đã có bản chất “tốt” (“bản chất tốt”). 200 năm sau, nghe theo lời người con trai, học thuyết về bản chất “xấu xa” lại được đưa ra. do đó, các nhà triết học Trung Quốc đã dịch chuyển hai khái niệm này ngày càng xa nhau, biến chúng thành “hai mặt đối lập”, như thể chúng không có cùng một nơi nương tựa, khi chúng đến từ cùng một nơi: con người, để lý thuyết hóa. Nếu những lập luận đó là đúng, thì tất nhiên có hai loại người: tốt hoặc xấu. nhưng thực tế lại không phải như vậy, bởi “con người không bằng mười phân vẹn mười”.

bài thơ lúc nửa đêm nói về sự tương thuộc và tương thuộc, không đối kháng mà thống nhất trong một con người: “ai ngủ cũng như hiền / lành, dữ chia lìa khi thức dậy”. hai trạng thái “ngủ” và “thức” thuộc hai vận động khác nhau. như nhà triết học Ấn Độ nagarjuna (thế kỷ thứ 2) đã nói: “các hiện tượng bắt nguồn bản chất của chúng từ sự phụ thuộc lẫn nhau, nhưng chúng không là gì trong bản thân chúng” (trích matthieu ricard) thuan – vô cực trong lòng bàn tay, pham van thieu – ngo vu vu; xã luận tuổi trẻ, 2006). tức là hành động mới là cơ sở để xác định giá trị, nhận biết nhân cách. do đó, câu ca dao sau đây: “thiện ác hữu báo” đã phủ nhận một cách tròn trịa hai thuyết “thiện” và “ác”, nghĩa là “thiện” và “ác” cùng tồn tại trong mỗi cá nhân, tùy theo tình huống cụ thể mà bộc lộ. ; và, cũng tùy thuộc vào tình hình thực tế của tình hình mà mức độ “tốt” / “xấu”. Trong bài phát biểu nhận giải Nobel Văn học năm 1903 của nhà viết kịch kiêm nhà văn Na Uy Bjornstjene Bjornson (1832-1910), có đoạn: “Không gì định hình lương tâm của chúng ta mạnh mẽ hơn kiến ​​thức về thiện và ác. do đó, cảm giác thiện và ác của chúng ta là một phần quan trọng trong lương tâm của chúng ta mà cho đến ngày nay, không ai có thể bỏ qua nó và cảm thấy bình tĩnh ”(đã dẫn) các nhà văn đoạt giải nobel; Doãn Tu Huian chủ biên, Giáo dục biên tập, 2006). những người giàu lòng nhân ái, đặc biệt là những người có lương tâm, luôn quan tâm đến “đúng” và “sai” theo nghĩa là một cặp phạm trù đạo đức.

tuyên bố về quan niệm của cặp phạm trù “hay – dở” trong thơ là một lựa chọn độc đáo của Hồ Chí Minh. chỉ với “lời ít” mà người ta đã “nói được chuyện lớn” (ý kiến ​​của pham van dong).

khoảnh khắc Hồ Chí Minh bị chính quyền cộng hòa trung quốc bắt giam và tác giả của cuốn nhật ký ở trong tù cũng là lúc cả nhân loại chứng kiến ​​sự soán ngôi của cái ác do hitle phát động cho đến cao trào. tội ác của chủ nghĩa phát xít trong chiến tranh thế giới thứ hai không chỉ đo đếm hàng trăm triệu sinh mạng bị giết bởi vũ khí hóa học và chất độc, mà còn bị vu khống, nhân phẩm bị hạ nhục, nhiều nền văn hóa dân tộc bị chà đạp bởi bộ óc đen tối của dã thú. . chưa bao giờ những giá trị của toàn bộ nền văn minh nhân loại bị xô đẩy, chôn vùi và đánh tráo một cách trơ trẽn cho từ “chủng tộc siêu phàm”. và, đây cũng là lúc cả hai lực lượng chống phát xít và chống phát xít đua nhau nghiên cứu, chế tạo bom nguyên tử, hòng kìm chân nhau, uy hiếp lẫn nhau, với mục đích bên nào đạt kết quả trước thì bên kia sẽ thắng. Vào ngày 6 và 9 tháng 8 năm 1945, hai quả bom nguyên tử do Mỹ sản xuất và do Mỹ chế tạo đã lần lượt được thả xuống Hiroshima và Nagasaki. dù lý do là gì, quyết định của chính phủ chúng tôi. uu. đó là hành vi trái đạo đức: rỗ cái ác chống lại cái ác. Nhà văn Pháp Albert Camus nói: “Xã hội máy móc đã đạt đến mức cực đại của sự man rợ”. Năm 1946, Giáo hội Công giáo Hoa Kỳ cũng đã lên án: “… việc thả bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki là không thể chối cãi về mặt đạo đức.” vào giữa thế kỷ 20, nhân loại đã chứng kiến ​​cách thành quả của những tri thức tiên tiến nhất bị khai thác đến mức xấu xa. nó đã gây ra một thảm họa trực tiếp cho người dân Nhật Bản, cho đất nước tang tóc, và để lại vô số hậu quả cho toàn thế giới; tiếp tục thúc đẩy cuộc chạy đua vũ trang và sản xuất vũ khí hạt nhân, khiến thế giới rơi vào tình trạng suy giảm vĩnh viễn về mọi mặt.

Bài thơ nửa đêm của Hồ Chí Minh không phải ngẫu nhiên ra đời trong bối cảnh đó. bởi vì, ai đã từng chứng kiến ​​“cái ác” hiện diện trên đất nước mình và ở khắp mọi nơi trong thời đại thế giới bị chủ nghĩa tư bản thống trị, ngày càng tham gia vào việc bóc lột sức lao động thặng dư một cách tế nhị như vậy. người ta luôn lo ngại “cái ác” ngày càng xâm nhập và xa lánh xã hội. người đã đưa ra tiếng nói để cảnh báo nguy cơ cá nhân ngày càng xa rời xã hội và môi trường tự nhiên, đồng thời đạo đức rơi vào tình trạng hỗn loạn.

“Cái gì là cái thiện, cái ác” – không phải chỉ là tuyên bố phủ nhận lý thuyết, luận đúng sai, mà Hồ Chí Minh hướng đến mục tiêu cao cả của cuộc cách mạng giải phóng nhân dân.

đoạn cuối của bài thơ lúc nửa đêm thật bất ngờ nhưng cũng không thể tránh khỏi: “nói chung là do giáo dục tạo ra”. đoạn thơ khẳng định tư tưởng lớn của nhà thơ. phê phán những lý thuyết tách biệt “cái thiện” và cái “ác” theo các hướng khác nhau, Hồ Chí Minh đã ngay lập tức chỉ ra cách khắc phục đó là tiến hành giáo dục, cải tạo để “mọi người bình đẳng”, ấm no, hạnh phúc. , tự tại, đều là người có trí, có đức ”(Hồ chí minh – toàn tập; quyển vii). quan điểm giáo dục của thành phố Hồ Chí Minh rất gần gũi với giáo lý nhà phật: “tình người… là mong muốn muôn loài được hưởng hạnh phúc, biết lấy nhân của hạnh phúc”; và: “Từ bi là ước muốn tất cả chúng sinh được giải thoát khỏi đau khổ và nguyên nhân của nó”. do đó, “muốn xây dựng hạnh phúc của chính mình trên nỗi đau khổ của người khác không chỉ là trái đạo đức mà còn viển vông” (xem vô hạn trong lòng bàn tay; trích trong sách).

Hồ Chí Minh coi giáo dục đạo đức cách mạng là sợi chỉ chung trong đào tạo cán bộ và nhân dân. vận động thực hiện cuộc sống mới, nhà văn đã rất giản dị và chí lí: “trời có bốn mùa xuân, hạ, thu, đông / Đất có bốn phương đông, tây, nam, bắc / người có tứ đức. : nếu cần cù, tiết kiệm, trung thực, công bằng, nếu thiếu đài thì không lên được trời, nếu thiếu chí hướng thì không vươn tới được đất Hồ Chí Minh Cách giáo dục cũng rất độc đáo và mang phong cách riêng của mỗi người. quan tâm giáo dục mọi tầng lớp nhân dân, mọi tầng lớp xã hội biết phân biệt đối tượng và sử dụng các phương pháp, biện pháp, vận dụng các phương tiện giáo dục, tuyên truyền, vận động quần chúng, cán bộ linh hoạt, mềm dẻo, tâm sinh lý phù hợp lứa tuổi, nghề nghiệp, giới tính nhưng, quan trọng nhất, không có gì thuyết phục hơn là trở thành một hình mẫu trong việc thực hiện những gì bạn yêu cầu (giáo dục) mọi người, từ những việc nhỏ đến việc lớn Vâng lối sống của con người là “nói đi đôi với làm”, “học đi đôi với hành”, thường xuyên rèn luyện “cần, kiệm, liêm, chính”.

*

trong lời giới thiệu tập thơ Nhật ký trong tù bằng tiếng Anh, do aileen palmê dịch, harrison s.salisburg trân trọng viết: “có lẽ, đó là di sản ông để lại cho cả một thế hệ mạng, cả trong và ngoài nước. di sản đó là nhận thức rằng, trong phạm vi tầm thường nhất và mong manh nhất của con người, là một vũ khí hiệu quả hơn, mạnh hơn, vĩ đại hơn bất kỳ loại vũ khí nào khác, công nghệ tiên tiến hơn và đáng sợ hơn bom nguyên tử, mạnh hơn thép tốt nhất. . đó là tinh thần của con người. Chừng nào tia sáng tinh thần nhân văn do Hồ Chí Minh tạo ra còn tỏa sáng, thì tia sáng đó không thể bị bất cứ thế lực nào chinh phục. “(xem Hồ Chí Minh – tác giả, tác phẩm, nghệ thuật chữ; nhà xuất bản giáo dục, 2001).

Ánh sáng của tư tưởng Hồ Chí Minh luôn soi sáng con đường của cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, cả trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã trở thành đạo lý của toàn xã hội, của mỗi người Việt Nam yêu chuộng hòa bình vì độc lập, tự do. Đạo đức đó được thể hiện ngay cả trong thời gian đại dịch covid-19 toàn cầu và được cộng đồng thế giới đánh giá cao về tính nhân văn, lòng nhân ái, tinh thần nhân hậu của dân tộc Việt Nam.

Bài thơ Nửa đêm của Hồ Chí Minh khẳng định vai trò tiên quyết của giáo dục trong việc diệt trừ cái xấu, cái thiện, tiến tới một xã hội có đạo đức, trong đó mọi công dân được phát triển toàn diện. giá trị đích thực của bài thơ Nửa đêm đã phản ánh vẻ đẹp tâm hồn, tư tưởng sáng suốt của Hồ Chí Minh về giáo dục hướng thiện, sau này được tuyên bố thành chân lý: “Vì lợi ích mười năm phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm, con người phải được tu dưỡng ”!

nguồn nghệ thuật số 11/2021

Như vậy trên đây chúng tôi đã giới thiệu đến bạn đọc Bài thơ Nửa đêm: Ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh – Báo văn nghệ Việt Nam. Hy vọng bài viết này giúp ích cho bạn trong cuộc sống cũng như trong học tập thường ngày. Chúng tôi xin tạm dừng bài viết này tại đây.

Website: https://phebinhvanhoc.com.vn/