NGHỆ THUẬT TẢ CẢNH CỦA THI HÀO NGUYỄN DU TRONG TRUYỆN KIỀU | Trường THCS Ngọc Thanh B

đoạn trường tân thanh hay sử kiều của thi hào nguyễn du là một kiệt tác văn học trong lịch sử văn học nước ta. Truyện Kiều có giá trị về mọi mặt: tư tưởng, triết học, đạo đức, tâm lý và văn học.

Truyện Kiều, vì thế, đã trở thành một tập thơ phổ biến nhất ở nước ta: từ các bậc danh nhân, sĩ phu, nhà văn, nhà thơ, cho đến những người bình dân ít học, ai cũng yêu thích. truyện, đọc kieu và thậm chí cả bói toán.

giá trị xuất sắc của truyện kiều là một tuyên ngôn trong đó giá trị văn học có vị thế rất cao. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin bàn về nghệ thuật tả cảnh ngụ tình của đại thi hào Nguyễn Du trong “Đoạn trường tân thanh ở truyện kiều”.

Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình nói chung rất đa dạng, tài tình và phong phú. chính nghệ thuật dựng cảnh này đã làm tăng chất thơ và giá trị của truyện Kiều lên rất nhiều.

mô tả cảnh đẹp đẽ

đây là cách tả cảnh mang tính chủ quan và nam tính trong truyện kiều. những cảnh quay luôn chứa đựng nỗi niềm về tình cảm của nhân vật chính hay phụ ẩn chứa trong đó. điều này làm cho cảnh động như thể nó có linh hồn hoặc cảm xúc cá nhân. Nguyên du tự thú nhận sự chủ quan của mình bằng cách tả cảnh qua hai câu thơ:

“Bạn không nhìn thấy cảnh nào mà thấy buồn

những người buồn không bao giờ hạnh phúc ”

Theo nghĩa này, nghệ thuật tả cảnh của Nguyễn Du nổi bật hơn hẳn các nhà thơ khác, kể cả các nhà thơ phương Tây, là những người rất điêu luyện trong việc tả cảnh ngụ tình. trong khi các nhà thơ này chỉ đi theo một hướng, đó là chỉ viết được những cảnh phù hợp với tâm trạng con người, còn ï nguyễn du đã đưa cảnh vào hồn người, đồng thời cũng đưa được hồn vào cảnh, tạo nên sự tuyệt vời. sự hài hòa hai chiều giữa cảnh và người, giữa vô tri và tâm để tuy hai mà một, tuy một mà hai.

Chẳng hạn, khi các chị em ở nước ngoài trở về sau lễ thanh minh, đến cây cầu bắc qua con sông nhỏ gần lăng mộ đập tiên, cả người và cảnh buổi chiều đều cảm thấy bồi hồi:

“rì rào quanh mặt nước

đoạn nhỏ ở cuối ghềnh ”

“wow” đề cập đến cảm xúc của con người, nhưng nó cũng ám chỉ sự ngập ngừng của dòng nước chảy dưới cây cầu.

<3

“sự khác biệt giữa bóng của mặt trăng và rèm

ngồi một mình bên con hải cẩu ”

lười đọc sách, để phòng đọc lạnh lẽo với cơn gió hiu quạnh thổi qua rèm cửa:

văn phòng hơi đắt

<3

tấm màn tung bay trong gió

mùi thơm khiến tôi nhớ trà với giọng nói khô khốc.

rồi những giây phút thề nguyền với ba đấng sinh thành đã kết thúc, khi họ phải tạm rời xa, sông bỗng trở thành người khắt khe để chia cắt tình yêu:

sông rất cạn,

một bên đợi bên kia

một tả cảnh khác, tình người ẩn sâu trong cảnh. Đó là cảnh tượng trang nghiêm sau khi để tang cha, trở về tìm Việt kiều trong vườn bách thú mà người ta chưa từng thấy, chỉ là vườn cỏ hoang lạnh lẽo dưới ánh trăng.

đầy cỏ mọc thưa thớt

nhưng trăng cô đơn và mưa rơi

lần thứ hai kim trong trở về vương gia thăm Việt kiều, nhưng tình cảnh ở nhà bây giờ rất tồi tệ, sân ngoài đầy cỏ hoang, mưa ướt, trống trải như buồn. trong trái tim anh ấy. :

một khu vườn cỏ đẫm nước mưa

càng nhàm chán, càng chết lặng

khi ở trên tầng cao nhất, anh nhìn ra cửa sổ và thấy biển chiều, với ánh nến đằng xa, anh nghĩ về thân phận vô hướng của mình:

buồn nhìn cửa biển chiều thu

có thể nhìn thấy con tàu của ai ở đằng xa

buồn khi thấy nước mới rơi,

những bông hoa trôi đi đâu?

<3

cơn gió chiều dường như gợi sự u sầu

cưa sáng như màu trà

và khi hắn theo đến căn hộ để trốn sư nương, cảnh một đêm thu trăng sáng nhưng cũng lạnh lẽo không khác gì cảm xúc bối rối của Kiều:

con đường cỏ nhạt

trái tim đi từng bước một

khi tôi thất vọng lắm, tôi muốn nhảy xuống dòng sông tang tóc để rũ bỏ món nợ, tình cảm của tôi ở nước ngoài như vầng trăng tàn, chẳng còn gì trên đời:

mảnh trăng đã cứu trẻ

một mình, dừng lại và chưa hoàn thành

kế thừa.

Ngoài việc tả cảnh ngụ tình, Nguyễn Du còn tô điểm cho truyện Kiều nhiều hình ảnh tả chân, tả thực rất chân thực và những bức tranh thuần túy đẹp đẽ, không ngụ ngôn. những bức tranh thơ có lúc tươi sáng, có lúc trầm buồn, được viết theo phong cách cầu kỳ. chỉ là một số bản phác thảo với những điểm chính hiện có.

Đây là cảnh một túp lều tranh bên dòng sông vắng lúc chiều tà, đơn sơ, mộc mạc nhưng cũng rất nên thơ:

chiến đấu vì mái nhà của con đường

một gian hàng với những đám mây vàng được chia đôi.

hay chỉ một vài nét chấm phá mà người đọc có thể hình dung ra một mái tranh nghèo rách nát theo tháng năm:

túp lều lợp mái tranh và những bức tường đất không bằng phẳng

dọn dẹp và treo những tấm rèm tre bị hỏng lên

hoặc bức tranh màu nước vẽ bầu trời buổi tối rực rỡ phản chiếu trên mặt sông phẳng lặng:

lấp lánh trên nền nước trên bầu trời

tòa thành được xây bằng khói xanh non phơi nắng vàng

o Bóng liễu rủ xuống cầu bình lặng soi bóng xuống dòng sông tạo nên một cảnh đẹp thơ mộng:

dưới cây cầu, nước chảy trong veo

bên cầu tơ liễu rủ bóng thanh nhã

khi hai chị em ở nước ngoài đến viếng mộ đập Tiên, khung cảnh cũng ảm đạm và ảm đạm: một cơn gió u sầu làm lay động mấy đám lau sậy trên đám cỏ rũ rượi trong sương chiều: một vùng cỏ tối. / p>

một cơn gió nhẹ thổi qua một vài chiếc tăm bông.

cảnh thanh tịnh của chùa giạc duyen nơi lưu lạc thiên di, nhưng con đường uốn lượn ven sông, có rừng lau sậy tách biệt với cuộc sống nhộn nhịp bên ngoài:

<3

từ rừng sậy đến vườn phật thủ

Nghệ thuật tả cảnh của Nguyễn Du tuyệt vời đến mức người thầy nghiêm khắc đã nhận xét: “Trong đoạn trường tân thanh, luôn có những bức tranh nhỏ như những viên kim cương rải rác dán trên một tấm nhung thêu” (tóm tắt truyện văn học Việt Nam)

hãy cùng xem cảnh bóng trăng nghiêng mình trên sóng, đẹp và lãng mạn như nỗi nhớ lâu bền của kim quý của kiều nữ sau lần gặp gỡ đầu tiên. chỉ cần một vài nét vẽ đơn giản giữa trăng, nước và khu vườn cũng đủ để diễn tả một cảnh đẹp như tranh vẽ:

Gương Nga soi bài

vàng gieo nước, cây lồng bóng sân

Mô tả tượng trưng về cảnh:

nguyễn du cũng thường thể hiện tính tượng trưng của cảnh, tức là chỉ sử dụng một vài nét vẽ, trong một nghệ thuật đã đạt đến mức độ uyển chuyển và tinh tế.

nghe hai câu thơ:

một chút may mắn

một mùa thu để giữ cho ai đó lạnh

Đó là cảnh một khu rừng viola vào mùa thu xám xịt với một cơn gió lạnh nhẹ. lối tả cảnh này có lẽ nguyễn du chỉ viết theo nghệ thuật cảm thụ của mình mà không nghĩ rằng mình đang tạo ra một lối vẽ cảnh tượng bằng thơ. Mãi đến hơn một thế kỷ sau, vào thế kỷ 19, cảnh tượng hình mới phát triển nhanh chóng ở Pháp đến nỗi các nhà phân tích văn học gọi nó là “tượng trưng”. đó là nhận định của giáo viên.

Bạn nên nhớ rằng nghệ thuật của nguyễn du là đem cái gì rộng lớn, bao la rồi gói lại thành cái nhỏ (Nhận xét của giáo sư hà nhu chi về thơ văn Việt Nam). trong hai câu thơ trên, “cả một trời thu” mang một khái niệm không gian bao la, rộng lớn, còn bốn chữ “một chỉ” chỉ một vùng nhỏ, một nỗi niềm riêng lẻ.

một số câu khác cũng có xu hướng tương tự, như:

mái hiên để giữ bóng râm có độ dốc

điều riêng tư khi ở một mình

là cảnh nắng chiều chùng chình uốn mình trước hiên nhà, rồi quay về ẩn mình trong những suy nghĩ riêng tư của một trái tim cô đơn. (Cần chú ý thêm cách sử dụng điệp ngữ khéo léo của nguyen du, với những từ “in nghiêng” và “riêng tư” được lặp đi lặp lại nhiều lần mà cảm giác vẫn rất hay.)

Đôi khi nguyễn du dùng cách tượng trưng để miêu tả cảnh đối lập, tức là làm cho trái tim nhỏ bé của con người trải rộng ra và hòa cùng với bao la của đất trời.

hãy cùng xem cảnh anh Kiều và chú của anh ấy chia tay nhau:

những người trên lưng ngựa chia ô

rừng phong mùa thu đã ngả màu quýt.

Đó là một cuộc chia tay buồn, dù chỉ giữa hai người họ, nhưng nó đã làm cho toàn bộ khung cảnh xung quanh trở nên u ám.

hay cảnh thất vọng về cuộc sống ở nước ngoài, mở cửa phòng nhỏ nhảy xuống dòng sông tiên hiệp mênh mông:

cửa vội vàng mở rèm

Trời cao sông rộng.

Nói về nghệ thuật tả cảnh tượng trưng này, GS Dương Quảng Hàm viết: “Tả cảnh theo lối ký họa mà linh hoạt từng cảnh”.

mô tả đầy màu sắc về khung cảnh

Việc vẽ cảnh thơ mộng của nguyễn du cũng sử dụng nhiều màu sắc như sơn của một họa sĩ. ánh sáng đầu tiên phải là yếu tố cơ bản, sau đó là các màu có sự pha trộn để các cảnh chính và phụ nổi bật.

Hãy cùng ngắm nhìn một cảnh xuân tươi tắn trên vùng quê qua ngòi bút đầy màu sắc của nguyễn du:

cỏ xanh đến tận chân trời

cành lê trắng với một số bông hoa

thật là một bức tranh của sự sang trọng tinh tế: trên thảm cỏ xanh bao la, những bông hoa lê trắng bồng bềnh. Chỉ có hai màu xanh và trắng như sự thuần khiết trong tâm hồn của những người phụ nữ ngoại quốc dự lễ đền bù. Ở đây cũng vậy, hãy chú ý đến phép đảo ngữ tài tình của Nguyễn Du. thay vì “cành lê trắng có mấy bông”, nguyễn du viết: “cành lê trắng có mấy bông”. Tất nhiên, có thể Nguyễn Du phải đảo ngữ chỉ vì ông tôn trọng luật “bằng” của thơ lục bát, nhưng hãy đối mặt với điều đó, đó là một phép đảo ngữ thông minh mà không phải ai cũng làm được.

một cảnh cỏ xanh khác, nhưng lần này là màu xanh đậm được phản chiếu trong màu nước nhạt:

một khu vực cỏ xanh

Tôi không thể nhìn thấy gì khác trong làn nước trong vắt.

hoặc cảnh mặt nước lấp lánh phản chiếu những đám mây vàng khi hoàng hôn:

lấp lánh trên nền nước trên bầu trời

thành được xây bằng khói xanh non phơi nắng vàng.

một khung cảnh khác mà màu sắc u buồn, ảm đạm, chỉ có màu nâu của đất, màu xanh vàng của cỏ héo úa bên cạnh gò đất thấp của gò mộ đập Tiên:

sẽ giữ đất ở bên đường

buồn vì cỏ nửa vàng nửa xanh

Nhìn chung, nguyễn du rất chú ý đến màu sắc của thiên nhiên, đặc biệt là cảnh hoàng hôn, cây cối, trăng nước, là những gam màu thơ mộng, nhưng lại gợi cảm giác buồn xa xăm, chẳng qua là những câu chuyện về tình yêu. tự nhiên buồn nhiều hơn vui.

Giáo sư ha nhu chi nhận xét về mr. nguyễn du như sau: “nguyễn du khi miêu tả ánh sáng không chỉ miêu tả trực tiếp ánh sáng đó mà còn miêu tả gián tiếp, cho ta thấy những hình ảnh phản chiếu trong cỏ cây, lá cây, mặt nước, ngọn núi ..” (Thi văn Việt Nam)

đúng rồi, nhìn khu vườn có hoa lựu nở đỏ rực như ánh lửa bập bùng mùa hạ, mùa nắng đã được chào đón bằng tiếng hót của hoa đỗ quyên đầu một đêm trăng:

dưới ánh sáng của mặt trăng được gọi là mùa hè

đầu tường lửa lựu đạn nhấp nháy

Cách sử dụng từ ngữ rất tao nhã và phổ biến trong mô tả hiện trường.

Nguyễn Du là một nhà thơ xuất thân từ dòng dõi quan lại giàu sang quyền quý, nhưng gặp phải cảnh loạn luân đổi ngôi giữa nhà Lê và họ Nguyễn, ông phải về quê cũ ở huyện Tiên Điền sinh sống. Ông lão đã trải qua những tháng ngày sống trong giàu sang và sống đạm bạc nơi thôn quê nên trong tâm hồn ông đã có được hai điều kiện sống. ông đã kết hợp hài hòa hai cảnh đời ấy nên trong lĩnh vực văn học tả cảnh trong truyện kiều, có lúc ông dùng những từ ngữ rất tao nhã, quý phái, có khi ông dùng những từ ngữ giản dị, bình dân.

những từ ngữ được sử dụng với sự sang trọng và quý phái đã được nói nhiều lần qua những câu trước, thiết nghĩ không cần phải lặp lại chúng. Bây giờ chúng ta hãy xem xét những từ rất phổ biến mà nguyen du sử dụng khi tả cảnh.

chẳng hạn, khi chị em kiều bào du xuân trở về, trời vừa chuyển sang hoàng hôn, nguyễn du dùng hai từ “ta ta” để chỉ hành động chậm rãi, có thể chị em kiều bào đi bộ thong thả, nhưng cũng có thể ám chỉ hành động. mặt trời lặn xuống chậm:

bóng đen quay về hướng tây

Hai chị em bước ra với vòng tay ôm nhau.

thì tôi bắt gặp cảnh lăng mộ của bà đập tiên được xây dựng nhanh chóng, chỉ là một đám đất trũng “sưng vù” bên vệ đường, xen lẫn với một vài ngọn cỏ khô héo:

sẽ nắm tay anh ấy bên lề đường

buồn bã ủ rũ, nửa vàng nửa xanh.

sau đó, cơn gió gọi là linh hồn “bùng nổ” thổi như thể nó muốn nói điều gì đó:

chạy để rung cây

Dường như có một chút mùi bên trong.

hay cảnh trong vườn bách thú khi kim trong quay lại tìm nàng nhưng không thấy nàng đâu, chỉ thấy cánh én chao liệng trên bãi đất hoang đầy rêu:

không thể trèo lên con én

cỏ và rêu trên mặt đất có dấu giày.

và ban đêm mặt trăng tỏa sáng “một mình” trong khu vườn hoang vắng, cây ba lá chẳng khác gì cỏ dại rải rác:

đầy cỏ mọc thưa thớt

nhưng trăng cô đơn và mưa rơi

Do Nguyễn Du đã khéo léo pha trộn giữa phong cách văn học hàn lâm và bình dân nên Truyện Kiều đã được các tầng lớp nhân dân trong xã hội đón nhận và hưởng ứng nhiệt tình. Những nét chữ giản dị, bình dân đã đánh dấu một bước tiến của văn học Việt Nam trên con đường thoát dần ảnh hưởng của chữ Hán và chữ Nôm mà Nguyễn Du đi tiên phong.

6. sử dụng cổ điển trong mô tả cảnh.

nguyen du là một nhà thơ sử dụng nhiều điển cố trong tác phẩm của mình. nhưng khác với các nhà thơ khác, họ thường sử dụng kinh điển đơn giản vì họ chưa tìm được sự thay thế thích hợp cho chữ quốc ngữ. nguyễn du thì khác, ông dùng điển cố để “làm cho bài thơ thêm ý nghĩa nhưng đượm chất tự nhiên, không cầu kỳ”, như giáo sư Hà như chi đã nhận xét. (Văn thơ Việt Nam), nhưng phải nói rằng những truyền thuyết được Nguyễn Du sử dụng chủ yếu đã làm phong phú thêm nền văn học chữ quốc ngữ Việt Nam, thậm chí nhiều điển tích đã hoàn toàn trở thành ngôn ngữ Việt Nam, nghĩa là ai cũng hiểu nghĩa khái quát của chúng. ví dụ các từ dâu biển, gót sen, hà đông sư tử, cỏ viền, mây mưa, tam sinh, cánh cành ..v … v.

Các tác phẩm kinh điển thường được tìm thấy trong nhiều bài thơ tả người, tả tình, tả tâm trạng, miêu tả âm nhạc và trải dài suốt chiều dài lịch sử của kiều bào.

Đặc biệt trong lĩnh vực tả cảnh, là chủ đề của bài viết này, chúng tôi không tìm thấy nhiều ví dụ. nhưng hãy trích dẫn một số ví dụ.

thích đoạn văn tả cảnh cây kiều như vàng vì nước trong xanh phản chiếu ánh trăng:

“các tấm gương ghép cạnh nhau

vàng gieo nước từ cây trong sân ”

“nga gương” dùng để chỉ mặt trăng, do câu chuyện của hoàng hậu, người đẹp, vợ của cố nghệ sĩ, đã ăn trộm và uống hết thuốc trường sinh mà nghệ sĩ yêu cầu hoàng hậu phương tây. ông đã trở thành một nàng tiên và bay lên mặt trăng. Từ đó, người ta thường gọi trăng là gương nga hay trăng chị.

hai câu thơ khác:

con sông là một dải xanh

rụng một số cành liễu

sông qin lấy từ câu “tần dao, dũng bất phá” nghĩa là từ xa nhìn vào nước sông qin như xé gan xé ruột. duong quan là tên một cửa ngõ ở phía tây nam tỉnh cam tuc. Cả hai ví dụ trên đều mang ý nghĩa về sự khao khát khi chúng được chia xa. Sau đó chính là lúc Thủy Kiều cử chú của mình đến thăm vợ cũ là thái giám.

hoặc: trước cửa nhà nghỉ xuân

mặt trăng trông rất xa

chữ khóa xuân lấy từ điển châu bị gió đông chặn đốt hạ trại xích, đại đồng môn không cháy, nhưng cũng vì thế mà chặn xuân của hai chị em tên đại. kieu and tieu Kiều, một người vợ tôn trọng sách và một người vợ thích đọc sách.

<3<3

hai câu thơ trên ngụ ý rằng cảnh lầu son gác tía giống như nơi nhốt tuổi trẻ của thủy chung.

một tập phim khác, trong đó chú chim khổng tước quay trở lại sở thú để tìm gấu túi, nhưng nó vẫn ở đó

Mất rồi, chỉ còn ngàn cánh hồng đào nở nụ cười tạm biệt gió đông:

Tôi không bao giờ nhìn thấy bóng của một người

hoa đào năm ngoái vẫn cười trong gió đông

hai câu này lấy điển tích sinh của triều đại tang gia, trở lại đạo hoa trang thăm bà cụ đã cho uống nước khi tham dự lễ hội dap thanh. nhưng người đẹp đã vắng bóng dù cảnh xưa vẫn còn đó, chìm trong ngàn cánh hoa đào rung rinh trong nắng xuân. Tôi đã viết hai câu nguyên văn:

khuôn mặt không rõ trong quá khứ,

hoa si va ex tieu dong phong

kết luận.

tóm lại, nghệ thuật tả cảnh của nguyễn du thật là đa dạng. nghệ thuật đó không khác gì nghệ thuật vẽ một bức tranh màu nước, đôi khi chỉ là một mảng trời, một ánh trăng, một cành liễu, một dòng nước hay một đám mây hoàng hôn ..v.v.v. chỉ có vậy thôi, nhưng từ ngữ dùng màu sắc và cách sắp xếp cảnh gần, xa đều đủ nghệ thuật để hút hồn người đọc, như hòa vào cảnh vật. Có một điều không thể phủ nhận là nguyễn du rất yêu cảnh thiên nhiên nên đã tạo cho cảnh thiên nhiên một cái “hồn người”, khiến ai đọc bài thơ tả cảnh của nguyễn du mà không cảm thấy choáng ngợp. Giá trị văn học của tác phẩm tả cảnh của nguyễn du đã đạt đến mức mỹ mãn đến nỗi chỉ một trường đoạn tả cảnh thôi cũng đủ để truyện tiếu ngạo giang hồ xứng đáng là tác phẩm văn học quốc ngữ hay nhất trong giới nghiên cứu văn học nước ta.

hãy nghe đạo sĩ duy anh nhận xét về kiều như vậy “sở dĩ ta yêu kiều như vậy không phải vì nó có thể làm nên một cuốn sách đạo đức cho thiên hạ, mà đơn giản là vì trong đó, nguyễn du đã dùng những lời văn tuyệt diệu để lay động tâm hồn ta. .… ”(Bài phát biểu về kim văn kiều).

Đúng là như vậy, những rung động trong tâm hồn được đánh thức khi đọc truyện của chị Kiều chắc hẳn là điều mà không ai trong chúng ta có thể phủ nhận được vì chúng ta đã từng có những cảm xúc như thế này. Chính vì lẽ đó, những câu chuyện về kiều đã sống mãi với thời gian và không gian, từ đời này sang đời khác, luôn được mọi người kính trọng và yêu mến.

khỏa thân bằng ngọc bích, san jose

thung lũng hoa vàng, 2001

(bài này được đăng trên tạp chí xuân thu đặc biệt truyện nguyễn du và truyện kiều do cuộc thi văn học việt nam trên báo chí đăng năm 2001)

Như vậy trên đây chúng tôi đã giới thiệu đến bạn đọc NGHỆ THUẬT TẢ CẢNH CỦA THI HÀO NGUYỄN DU TRONG TRUYỆN KIỀU | Trường THCS Ngọc Thanh B. Hy vọng bài viết này giúp ích cho bạn trong cuộc sống cũng như trong học tập thường ngày. Chúng tôi xin tạm dừng bài viết này tại đây.

Website: https://phebinhvanhoc.com.vn/