Transkript
1 İŞYERİNDE SAĞLIK VE GÜVENLİK KAVRAMLARININ VE KURALLARININ GELİŞİMİ NOT-1
Okuma: Hastamıza ne iş yaptığını sormak zorundayız
2 İSG KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ İSG ile ilgili ilk çalışmalar antik Roma’da yapılmıştır. . Tarihçi Herodot, çalışanların üretken olabilmeleri için yüksek enerjili gıdalarla beslenmeleri gerektiğini belirtmiştir. Tarihte ilk kez çalışanların sağlığı ile yapılan iş arasındaki bağlantı Herodot tarafından ileri sürülmüştür. İş güvenliği ile ilgili ilk yazılı metin Hamburabi Kanunlarıdır. Dioscorides zehirleri kökenlerine göre bitkisel, hayvansal ve mineral kökenli olmak üzere üç gruba ayırdı: Nicander kurşun kolik ve kurşun anemisini inceleyerek çalışma ortamındaki tehlikeli tozların konumlarından kaynaklanan şekil bozuklukları hakkında bilgi verdi. Kurşunun zararlı etkilerine ilk kez değinen Hipokrat, kurşun kolikini bahsi ile tanımlamış ve ayrıca yorgunluk, kabızlık, bulanık görme ve felç ile kurşun maruziyeti arasındaki bağlantıya dikkat çekmiştir. Urlich Ellenbrong: 1473’te kuyumcularla ilgili bazı hastalıkları inceledi. Sir Percivale Pott: 1776’da baca temizleyicilerinin testis kanserine maruz kaldığını anlattı Alman doktor Paracelcus: İş hekimliği üzerine ilk kitap olan De Morbis Metallicis’i yazdı. Kitabında pnömokonyoz, zehir, doz ve organizma ilişkilerini inceledi. Her şey zehir olabilir. Bu sadece bir dozaj meselesi. Söz Paracelcus Acricola’ya ait: zehirler, etkiler, önleyici tedbirler, De Re Metallica adlı eserinde toplanmıştır.
Ayrıca bakınız: Zabıt Katibi Nedir? Ne İş Yapar? Ne Kadar Maaş Alır? – Edebi Eleştiri
5 Bernardino Ramazzini: 16. ve 17. yüzyıllarda yaşamış ve iş güvenliğinin başlangıcı olarak kabul edilen İtalyan bilim adamı. bilim, dünyadaki modern Sense tamamlandı. “Hastalarımıza ne yaptıklarını sormalıyız” diyen doktordur. İş tıbbının babası olarak kabul edilen meslek hastalıkları hakkında De Morbis Artificum Diatriba adlı kitabını 1713 yılında ortaya çıkan olumsuz durumların düzeltilmesiyle yayınlamıştır. çalışma ortamından artacaktır. İşçi uyumluluğunun sağlık ve iş verimliliği üzerinde etkileri olduğu fikrini ilk açıklayan kişidir.
6 İlk sağlık ve güvenlik yasası İngiltere’de çıkarılmıştır. İlk iş yasaları çocuklar gibi hassas ortamları hedef almıştır. , gençlik ve kadın Milletvekili Antony Ashly Cooper, çalışma koşullarının iyileştirilmesi için çalışma saatlerinin azaltılması ve kadınları ve çocukları koruyan yasaların çıkarılması için bastırdı. Doktor Thomas Percival, 1802’de genç işçilerin çalışma koşullarını düzenleyen Çırakların Sağlığı ve Ahlakı Yasası’nın yürürlüğe girmesine yol açtı. SG için çıkarılan bu ilk yasa, çalışma saatlerini günde 12 saatle sınırlandırmış ve işyerlerinin havalandırılmasını düzenlemiştir.
7 Fabrikalar Yasası 1833’te İngiltere’de çıkarılmıştır. Bu yasa ile işyerlerini denetlemek için müfettiş atanması, 9 yaşından küçüklerin çalıştırılmaması ve 18 yaşından küçüklerin 12 saatten fazla çalıştırılmaması ve kömür üretiminin artırılması için maden işletmesi zorunlu hale getirildi. Yönetmelik uyarınca, kömür müteahhitleri işçiler için barınma sağlamak zorundaydı. Çalışma süresi 10 saat olarak belirlenmiştir. Hizmet çalışması ilkesi kabul edilmiş ve toplu işten çıkarmalarda faaliyetin sona erdiğinin erken bildirilmesi görevi oluşturulmuştur. Yönetmelik, iş kazalarını önlemek için gerekli iş güvenliği önlemlerini ortaya koydu. İş kazası geçirmiş işçiler ve ailelerinin ölümü halinde tazminat hakkı öngörülmüş ve objektif sorumluluk ilkesi kabul edilmiştir. Maden işletmecilerinin gerekli ilaçları ve doktorları bulundurmalarını zorunlu kıldı. Ayrıca Avarız ve Müesesatı Hayriye gibi vakıflar ile Darülaceze, Darüleytam ve Kızılay gibi kurumlar da fakirlere yardım için kurulmuştur. Ülkenin iş hayatı ilk olarak 1877 yılında yürürlüğe giren Mecelle ile düzenlenmeye çalışıldı. Osmanlı devletinde emeğin korunması alanında ilk yasal belge olan Dilaver Paşa Nizamnamesi, kömür madencileri için çıkarıldı
Ayrıca bakınız: Mütercim Tercümanlık İş Olanakları – Portakal Tercüme
11 1919 – ILO Ereğli Havza-i Fahmiye Maden İşçisi Huk kuruldu.Müteallik K İktisat Kongresi (İzmir) Takrir-i Sükun Kanunu Borçlar Kanunu Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Türkiye’nin ILO’ya giriş tarihi
12 1930 Belediye Kanunu 1936 Birinci İş Kanunu (3008 Sayılı Kanun) 1946 Çalışma Bakanlığı kuruldu 1946 DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) kuruldu 1946 İşveren sendikaları kuruldu 1948 Türkiye DSÖ’ye katıldı 1950 Emekli Sandığı kuruldu
13 1950 Yıllık Ücretli İzin Yasası 1950 Uluslararası Sanayide İş Teftişi Sözleşmesi ve Ticaret 1965 Sosyal Sigortalar Kurumu kuruldu 1969 İSGÜM , 1971 Bağ Kur kuruldu İş Kanunu ( 1475 ) 1979 İş Müfettişliği kuruldu İş Kanunu ( 4857 )
14 Avrupa Birliği’nde işçinin korunması 1980 yılından sonra tartışılmaya başlandı İlk sendikalar 1846’da kuruldu İş sağlığı ve güvenliği ilk olarak 17. yüzyılda bilgiye dayanıyordu. Cumhuriyetin ilanından sonra ilk iş sağlığı ve güvenliği kanunu haftalık tatil kanunu olmuştur.
Ayrıca bakınız: Hz. İbrahim (a.s.) Kimdir? | İslam ve İhsan
.
