Đa thức

Tìm nghiệm số cuộc đời là đến với tình yêu

HL

Hà Linh

Đa thức
Thơ

Hà Nội, 2008

TỰA

 

Có con đường đưa ta ra biển rộng. Có con đường đưa ta lên núi cao. Đồng bằng và rừng rậm cũng là nơi dung chứa vô vàn những con đường. Đường thành thị và đường thôn quê. Đường thẳng và đường cong. Đường lớn và lối mòn. Mỗi con đường có vẻ đẹp riêng.

Thơ cũng có những con đường. Mỗi nhà thơ làm nên một đường thơ cho riêng mình. Một ngày nào đó, trên con đường thơ của mình có ai đó đặt chân. Họ thơm thảo cùng thơ. Họ cay đắng cùng thơ. Họ trầy trật cùng thơ. Và họ thanh thản cùng thơ…

Hà Linh đi nhiều những con đường mặt đất, đường biển, và đường không. Nhưng thơ anh lại chọn con đường không đơn giản. Đoạn thẳng, đoạn cong, đoạn răng cưa gấp khúc. Anh hiểu thơ đơn nghĩa là gì, và anh không muốn thơ đơn nghĩa. Anh hiểu nghiệm số là gì, và anh chọn đa nghiệm, thậm chí là những đa nghiệm ảo. Anh muốn tạo ra những câu thơ đa phức trên cơ sở tư duy toán đa thức? Cũng có thể là như vậy: 

“Một đa thức có thể rỗng trong miền thực,

luôn có nghiệm ở một không gian khác”

 

“Mỗi hạt mưa mang tên giá trị

Lấp đầy trục số xa nhau”

 

Nghe có vẻ “khô” vậy đó, nhưng trong sự “khô lạnh” ấy lại chứa cả một miền đau của đam mê và mãnh liệt:

 

Đa thức em – anh có thể rỗng ở nhiều chiều nhưng có nghiệm trong một không gian khác. Tình yêu là miền nghiệm khiêm tốn nhất chứa mọi đáp số cuộc đời. Mỗi lần anh đưa em tìm ẩn số là một lần gần nữa với tình yêu;

 

Nhiều câu thơ của anh mang tới sự nhói lòng:

 

“Mỗi lần đảo chiều giết chết một thơ ngây”

 

“Mỗi ngã ba giết chết một vô tư”

 

“Mỗi vạt xé rời giết chết một đường cong”

 

“Chọn một người làm vỡ một miền quên”

 

Hình như toán học cũng ám ảnh vào cả tư duy hình tượng, chi phối tư duy thơ của anh. Nhưng Hà Linh lại có một hồn thơ lãng mạn bay thoát những mệnh đề toán học. Ấy là lúc ngòi bút của anh hướng về chốn thôn quê vốn được vẽ nên bởi những đường cong tình cảm. Ấy cũng chính là miền vô thức của hồn anh. Vì thế mà nhiều câu thơ của anh khá gợi cảm:

 

“Gánh chiều đổ ngược vào trời

Đêm trôi cởi gió trắng đồi mê man”

 

“Vuốt cánh diều ủ vầng trăng tơ lụa

Kéo kén tằm khâu vá khúc dân ca”

 

Người ta vẫn nói thơ lấy tình làm gốc. Vâng, bởi không có cảm xúc thì không thể thành thơ. Nhưng cảm xúc thơ là một cảm xúc đặc biệt, nó thường mạnh mẽ và bất ngờ, nó dồn nén đến mức bật ra con chữ như mang cả huyết lệ của nhà thơ. Nó làm cho chữ nghĩa “tươi mới”, ẩn chứa sức truyền cảm với tần số mạnh mới hòng mang đến người đọc thông điệp từ tâm hồn thi sĩ. Hà Linh thỉnh thoảng làm được điều đó khi lòng thương cảm của anh nén lại kết thành kỷ niệm đau buồn. Tôi rất phục những câu thơ gan ruột của anh viết về Mẹ khi Mẹ bị liệt chỉ còn lại bàn tay để nói thay lời:

 

Giờ Mẹ liệt, cô đơn, chỉ bàn tay còn lại

Chỉ còn bàn tay thay lời muốn nói

Thay mắt nhìn con, thay nụ hôn, thay rưng rưng cả đời mỗi lần con chạy lại

 

Và một chi tiết bất ngờ đã nói hộ tình cảm sâu xa của người con với Mẹ:

 

Mỗi chuyến đi xa

Quà của con là chiếc bấm móng tay

Là cơ hội cắt rời quá khứ đắng cay để bàn tay xanh ngược ngày tháng cũ

Con giấu nỗi đau vào mỗi lần cắt sửa âm thầm giũa lại giấc mơ xưa.

 

Những câu thơ tưởng quá đơn sơ lại mang đến một nỗi lòng chân thật nhất. Nó giống như Hà Linh ngoài đời, một Hà Linh giàu yêu thương nhân ái với mọi người, nhưng lại luôn se thắt với chính mình.

Trong mối nhân tình thế thái, anh thường chạnh lòng khi ngẫm về thế sự. Thế sự không ở ngoài những con người có tâm lớn với đời. Và Hà Linh cũng thế chăng khi thơ anh vẫn ray rứt về những trớ trêu thế sự?

 

“Cọng hoa bùn buông gió thơ, chuông nhạc, giờ rong rêu đáy thùng loa

 diễn thuyết”

 

“Mặc cả với mình bán tháng ngày qua

Giữ cái ghế loay hoay ăn mày dĩ vãng”

 

“Chiều mua sương

Ngày bán nắng

Sáng nụ cười nợ đọng

Những cái tên trượt giá vẫn còn mang”…

 

Có lẽ nhờ thế mà thơ anh thoát ra được cơn lũ của sướt mướt thơ tình ỷ eo hoài cổ…

 

Dù có bài chưa được nhuyễn, nhưng sự cố gắng thoát khỏi cũ mòn là một ý thức đáng trân trọng của người Thơ. Đó là cảm nhận khi đọc “Đa thức” của Hà Linh. Chúc anh tiếp tục con đường không dễ dàng mà thơ đã chọn anh.

Hà Nội, trước thềm năm Sửu.

NGUYỄN TRỌNG TẠO

 

 

Bàn tay

 

Di trú mọi dại khờ của con vào tóc giấu khổ đau sau những nụ cười
di trú vào đêm những quầng đen tức tưởi
giấu ước mơ vào những nén nhang
Mẹ nhẹ nhàng cổ tích chở tháng năm
ảo – thực buồn – vui sóng sánh lời ru chuỗi ngày con thơ bé
di chỉ cuộc đời trên đôi bàn tay Mẹ
Giờ Mẹ liệt, cô đơn, chỉ bàn tay còn lại
chỉ còn bàn tay thay lời muốn nói
thay mắt nhìn con, thay nụ hôn, thay rưng rưng cả đời mỗi lần con chạy lại
niềm tin không chai sạn và lời ru siêu thực hát không lời
Mỗi chuyến đi xa
quà của con là chiếc bấm móng tay
là cơ hội cắt rời quá khứ đắng cay để bàn tay xanh ngược ngày tháng cũ
con giấu nỗi đau vào mỗi lần cắt sửa âm thầm giũa lại giấc mơ xưa.

 

Chiều trung du

 

Hoàng hôn say
lướt khướt chiều
vịn mòn con dốc

vịn xiêu vườn chè
Nắng thắp vành nón mang về dấu chân vùi lại đường quê
ngóng người
đợi chờ giấu lửa vào đồi
rạ rơm bó lại cái thời non xanh
Người đi, đi với bình minh
chiều rơi rơi lệch chòng chành Trung du
ừ thì… mòn mịn bây giờ
ngàn xưa đá sỏi ngàn xưa đi về 

 

Tre gai cào gió thẫn thờ xước đau ru khúc vọng chờ
ngày trôi
gánh chiều đổ ngược vào trời
đêm trôi cởi gió trắng đồi mê man

Thu hóa cũ
đợi hóa mòn
dẫu chiều hóa úa
đêm còn trăng treo  

 

Quán thời gian 

 

Dường như ai vừa bán
khúc nhạc xưa đắt hàng
dường như ta vừa trả giá
cánh đồng hoa rạp gió khóc trong mưa

Mặc cả với mình bán tháng ngày qua
giữ cái ghế loay hoay ăn mày dĩ vãng
ngang cửa ai rao bán chân dài thời hoa nắng
ai lên trời ngã giá ngày mai

rồi sẽ quay về quá khứ ở tương lai
rồi lại gặp tương lai nơi quá khứ?
Những phiên chợ lãi thua

Những tượng đài nguyên khôi và mảnh vỡ

Những miếng ngày vá vào đêm vàng võ
chiều mua sương

trưa bán nắng

sáng nụ cười nợ đọng

những cái tên trượt giá vẫn còn mang…
Ngã ba một quán thời gian
dại khờ buôn bán gánh buồn phôi phai

 

 

Đa thức

Thời gian nhị phân hai nửa ngày đêm

ta đa thức trộn đen với trắng

mỗi lần đảo chiều giết chết một thơ ngây

 

Mỗi ngã ba giết chết một vô tư

con đường không tự làm nơi đi, đích đến

những lối mòn không định sẵn chia ly, hò hẹn

 

Áo khoác lên ta những mảng thiếu thừa

cong với thẳng ghép may thành số phận

mỗi vạt xé rời giết chết một đường cong

 

Đất thành núi cao để chết một bình minh

sông ra biển giết chết mùa mưa ngọt

không thể chọn thước đo thời đã khuất, chọn một người làm vỡ một miền quên

 

Có thể buộc vào nhau hai nửa anh – em?

không ngả rẽ, trắng đen, cong vênh, không nghiệm ảo

không giao thừa, ngôn từ không cả thì quá khứ

không bập bênh hai đầu

không nghiệm riêng, miền trời riêng xa lạ

 

Không lở bồi hai phía dòng sông

không

không

không …

không miền không xác định

 

Nhưng chọn đâu thiên đường?

quên đâu hiện thực?

đa thức một chiều – giết chết mọi đam mê 

 

Ký ức

 

Lạc vào cơn mơ … chiều hoàng hôn giát đầy vẩy cá cây cầu pha lê sân ga mặt hồ đám quạ đen đồng hành vô cảm những hàng cây gội tinh muối lặng câm

Lá chen lá mặt trời trượt quỹ đạo khuất xa cây trụi trơ đàn chim theo gió chớp cánh bay đi hoang vắng rừng già chỉ còn ta quay lại sóng âm thầm đáy mắt chảy ngược dòng

Chạm vào mùa đông biết là băng giá chạm vào chia ly thấy mong manh ngọn lửa câu thề ngày xưa em thả lòng hồ giờ chìm đâu chạm đáy băng dày

“Thuỳ dương yêu mến”… “Chiều vắng thanh bình”…” Đỉnh núi Lê Nin” “Cánh đồng Nga” một thời gieo cấy niềm tin xanh tình yêu vàng thắm giờ khuất chiều đăm đắm phía không em

Tiếc mãi mặt hồ xưa giờ không sóng lăn nên chi ta ở lại cánh rừng xưa giờ đã lụi tàn em biết có bao giờ vớt lên được cả lời và nốt nhạc vớt lên từng gương mặt ghép với ngày xưa quá khứ Nước Nga

Chìm vào cơn mơ … chập choạng quạ đêm ta say mèm ngu ngơ chợt thương người xa xứ chiều đông này thêm một đường cày vùi lấp thêm lớp tuyết dày bôi xoá nhạt NGÀY XƯA.

 

Nối lại lời ru

 

Sớm mất ông bà

đứt sớm lời ru
nẻo đường quê gần thế hoá xa mờ
một mình mẹ một đàn con nhỏ
điệu ầu ơ chẳng tới được ban mai

 

Lời mẹ ru chưa lội hết sông dài
câu Kiều cha mới gieo vần thập thững
quá nửa đời giờ ngược về đồng lúa
lau nước mắt Kiều

vuốt cánh diều

ủ vầng trăng tơ lụa
kéo kén tằm khâu vá khúc dân ca

 

Ngược về nơi đứt gãy lời ru
nối bến sông với con đò ly biệt
chắp cánh cò với chân trời thao thiết
dải hương đồng con hãy vịn mà đi

 

Lạc 

 

Biết nhau thuở ấy…
bấy giờ buồm còn khát gió
bến chưa có cầu

Thế rồi
thuyền lạc biển sâu
hải âu lạc cánh bạc đầu sóng xô

Tháng năm lạc vỡ thành tro
nỗi chờ thành bọt lạc bờ rong rêu

Gió lạc mùa
nắng lạc chiều
đời rơi giọt nước lạc vào biển đau

 

Bến nằm
giông bão vò nhàu
ngày về lẻ cánh buồm nâu
lạc mình.

 

Ghi ta chiều

•
Lay lắt chiều
bản độc tấu cuối ngày
sóng stress đuổi dồn
dạt CÀ PHÊ PHỐ
trượt chân trước nụ hôn tóc nâu dài góc nhỏ
giọt thanh âm dắt díu
ngược về xa

•
Tiếng ghi ta vớt lên từ sâu thẳm ngày xưa
ĐIỆU NHẢY
vòng tay nào từng nối cánh vạc bay giờ thăm thẳm tháng năm dài khuất lấp

 

Tiếng ghi ta nhặt lên từ con tim ngủ vùi
KHÚC HÁT
cọng hoa bùn buông gió thơ chuông nhạc giờ rong rêu đáy thùng loa diễn thuyết

 

Tiếng ghi ta u ẩn khói tượng hình
BỨC HOẠ
rợp mi che miền nắng trời xứ lạ giờ nhạt nhoà nham nhở phía nụ cười

 

Tiếng ghi ta khẽ khàng đêm tre trúc một thời
MÁI ẤM
rạ rơm quê thơm ba mùa lem lấm giờ hoang mục chỉ còn nấm mốc
sau một thời thị hiếu đón đưa

 

Tiếng ghi ta dội về từ vách núi rừng già
ÁO LÍNH
con đường đỏ ngập chân từng trận đánh, đất nước trong ba lô trời xanh đáy mắt
giờ chỉ còn ngày  Tháng 7 ngẹn ngưng

 

Tiếng ghi ta âm thầm gọi mặn muối cay gừng
NGỌN LỬA
khói bếp dâng, ước mơ bên cửa mở… thành hoang đường giữa phố thị bây giờ.

•

Một  ngày
ta mở mắt vấp thanh âm ngược chiều bầm dập
mất những điều không ai đánh cắp
để chiều nay tiếng đàn vớt ta về
vá víu
từ lênh đênh phù du.

 

Cánh cò chớp trắng

 

Đừng rằng cứ cỏ là mềm
cứ trăng là tỏ

cứ đêm hẹn thề
Đừng rằng thắm yếm là mê
dễ buộc

dễ cởi

dễ về với nhau
Đừng rằng khéo vịn qua cầu
vịn câu quan họ

đêm thâu vịn người…
Duyên quê mỏng mảnh ai ơi
mong manh hương lúa

cuối trời cỏ may  

 

Giấu lòng một cánh cò bay
đợi ngày chở nắng đổ đầy vai em
chở sao về rắc vào đêm
tuổi thơ đom đóm lượn mềm cơn mơ

 

Cánh cò chớp trắng nắng quê *

ngàn xưa cổ tích

bây giờ …
riêng em   

 

* Tựa đề một bài viết của Hồ Tĩnh Tâm            

  

Lòng cát

 

Đất giấu cát trong lòng
mưa cào, biển dập
cái nóng đổ vào tháng năm phồng rỗng
gió cuộn gió
nắng cồn cào, đốt nắng
nên cát thành sóng cát vật vã bờ

Biển trước nhà
núi dựng dốc sau nhà
phía lũ xối, phía triều dâng mặn muội
một đời em muối gội đầu tóc rối

lặng mơ về đôi bờ lụa phù sa

 

Giá lộn được thời gian về xưa

như đảo ngược chiếc đồng hồ cát
để hồi sinh đất đai một thuở từng dịu mượt
hồi sinh em
bóng cát không lời.

 

Thu xa

 

Thu Stockholm
cập kênh
thu Hà Nội
trĩu trên vai áo ba lớp đầu mùa.

Ngâu qua biển ào xuống
cây xoã lá
tim chợt run
da diết Celine Dion.[1]

 

Anh xa em
lội ngược thời gian giăng mắc
ngày hai bình minh
hai hoàng hôn2

 

Nỗi nhớ đi tìm…
ngôn từ
sắc màu xưa
cùng bài ca không trở lại

 

Thu xa…

 

[1] Nữ ca sĩ nhạc Pop người Pháp – Canada và bài “My heart will go on” đoạt giải Oscar cho bài hát trong phim Titanic.

2 Thời gian Stockholm muộn so với Hà Nội 6 giờ.

 

 

Em

 

Chỉ một lần em vô tình chợt gặp nỗi buồn anh trong khoảng trống không em. Anh – món quà em nhặt được giữa cuộc chơi không trả lại chấp nhận đau một bên hạnh phúc một bên;

 

Tan trong anh bình yên em hạnh phúc hoá thân bé nhỏ yêu cuộc đời dẫu đêm mộng đổ khi không anh em vẫn khóc hoang vu. Anh không dắt em qua tháng năm như cuộc viễn du chỉ lặng lẽ cuốn em trên dòng sông trí tuệ nâng em bằng sức đẩy của tình yêu;

 

Đa thức em – anh có thể rỗng ở nhiều chiều nhưng có nghiệm trong một không gian khác. Tình yêu là miền nghiệm khiêm tốn nhất chứa mọi đáp số cuộc đời. Mỗi lần anh đưa em tìm ẩn số là một lần gần nữa với tình yêu;

 

Em yêu anh bằng cả con tim đổi hiện tại lấy ngày mai hoài vọng chỉ để cân bằng khổ đau và hạnh phúc để không bao giờ lấy nước ao làm mực viết một vần thơ;

 

Ngày đi xa anh khơi dòng sông chảy theo mình đến tận cùng nỗi nhớ em thành con suối nhỏ tải về anh lá biếc của riêng mình. Nhưng ở đâu có biển cho con sông đêm anh tự biến lòng mình hoá biển âm thầm đọng phù sa muối mặn quê nhà;

 

Em biết trong anh có một pho tượng đá khiến lòng anh bập bênh nơi xứ lạ cứ lệch về chốn cũ bến xưa. Có phải đá Vọng Phu, Trống Mái, đá Tháp Rùa? Hay là đá em kết từng đêm trắng? hạnh phúc – khổ đau viên nào cũng nặng phía trời xa em đã thành sa thạch bập bênh giữa nước mắt nụ cười;

 

Em thổi thêm long lanh sương rơi vào mong manh hương sữa thành Hà Nội để phố cũ phiêu diêu thành sóng ảo vỗ về anh giấc mộng xanh xao.

 

Hoa sữa 

 

Buổi hẹn đầu
giữa hai đứa là hương hoa sữa
khúc xạ đêm Hà Nội ảo hình
đổ sóng không gian gập ghềnh phố tối
lệch thanh âm hụt hẫng lời muốn nói
em thiên thần

đoá đèn vàng ẩn vào lá sẫm xanh

Giờ thì …
hương xưa không còn cất cánh
gãy làm đôi em một nửa vẫy bay đi
nửa kết quả thõng khô ngậm kỷ niệm vào miền cũ kỹ
thườn thượt nhìn xác lá cập kênh hè

lời nói nửa chừng thành hạt rụng lối xưa
không nảy mầm lọt trong khe gạch vỡ
phôi hạt ủ hương sơ chìm cùng phố ngả màu hoá cũ
cùng anh thành cổ tích bây giờ

 

Nghịch lý Nha Trang 

 

Những tiếc nuối bỏ rơi trên thềm biển
lố nhố
trong cuộc ra đi về với bao la
bờ neo lại mong manh
nỗi thẫn thờ một dải đất võng cong
Nha Trang như cô gái chờ chồng
day dứt ôm những mẩu rơi ngơ ngác
hòn Nội hòn Chồng
hòn Tre hòn Ngoại
rạc rời hóa đá kiễng ra khơi

 

Những cánh buồm ngày ngày vòng vèo giăng lối
dệt mãi lời ru buồn
tấm lưới xanh ngả màu cũ muộn
không vớt được về hy vọng ở cuối trời

 

Em đã vá liền đất với trời
ở mãi nơi anh khuất bóng
nhưng núi không chạy tới biển khơi gió lộng chân trời không về nơi em đứng ngóng
phù phiếm cuộc chờ Nha Trang

 

Cuộc rượt đuổi Đất – Nước qua triệu triệu năm
từ đỉnh non nhào ra biển rộng
trượt giữa âm dương – đất bất động và dòng sông sôi động
giữa mất còn muôn thuở chơ vơ 

 

Sông miệt mài mát – xa đất đá
chẳng dịu cơn đau bên lở bên bồi
chẳng làm tắt bài chia ly giữa đi và ở lại
đục đỏ phù sa

 

Ta đến Nha Trang
ngắt một sợi gió
gói một vạt chiều
khuấy thất vọng tan trong Pặc xỉu
mắt chải rối tóc dừa
câu thơ rách vá cánh buồm vỡ rạn
lặng gom mình giữa nghịch lý tím Nha Trang.

 

 

Mai mối hoàng hôn

 

Em đưa bạn đến với Thày

gõ vào hoàng hôn xin làm mai mối

quấy như trò, cũng đến thời lắng lại

Thày đừng cô đơn hoá đá nữa,

bây giờ …

 

Ngày xưa Thày mắc toán vào thơ

đọc định lý bằng những câu lục bát

khắc lên bảng cả cầu vồng câu hát

những đường cong cung bậc tình yêu

 

Phương trình bậc n thấm từ sách sang em

cuộc sống đã lột từng nghiệm ảo

em trèo qua đường Sin chao đảo

bụi phấn vẫn rơi giáo án ngày xưa

 

Lũ trẻ lớn lên, vào đời, Thày mai mối

cô đi đã lâu, xin Thày đừng ngồi lại

hãy để một lần, em mai mối cuộc đời Thày *

 

*  Và xin kính chúc Thày Nguyễn Gia Tường hạnh phúc.

 

 

Sông nhớ

 

Nỗi nhớ âm thầm khâu vá tháng năm dòng sông xưa dệt mãi miền thăm thẳm
mũi chèo thêu thuỷ ba bồng bềnh đỏ
khoác mỏng manh lời ru, lời ru…

 

Một gánh đêm dâu biếc thẫn thờ một gánh nắng lúa non xanh vờn vã
một gánh thề bến trăng thơi thả một gánh mơ trắng cánh cò sông

 

Nước mải đi, sông chỉ quấn quanh làng

biển bạc đầu, sông vẫn thời con gái
người đi rồi có bao giờ ngoái lại ai gánh bốn mùa đổ xuống chân cầu

 

Đem đợi chờ giấu lặng đáy sâu
ngàn năm đi, bờ vẫn còn say sóng
còn ngây ngô thả lá xuống dòng

 

 

 

Biển đêm

 

Em đi rồi
bão cuối mùa tan về rừng nhiệt đới
còn mình anh ngồi lại
biển nhọc nhoài

ôm tan nát những cánh buồm gãy đổ

Hải âu rã mình kêu khản cổ
và đêm nhem nhuốc, sóng luyênh loang

 

Tại mình hẹn nhau những đêm không trăng

yêu nhau giữa mặn mòi đồng muối
để bây giờ tiếc nuối
em quay mình bỏ đêm tối ra đi

 

Sau chia ly
biển đêm nhỏ bé
khoảng cách không xa quá nỗi buồn
sóng đổ bờ
trắng đầu lời ru muộn
cát âm thầm nhầu nhĩ với dã tràng

 

ĐÊM cách NGÀY một khoảng em vừa có  – nay không

xa như ngày xưa u tịch
mắt môi nào thoáng đã thành cổ tích
ĐI cách VỀ một khoảng chờ vô định
tà áo em đâu phải cánh chim mùa
Biển bơ phờ trút vào lòng rạn vỡ
cơn đau tràn biển hoá không bờ.

 

Hát rong

 

Tiếng hát phố
không tắm trong ánh sáng đèn màu
không vút bay tràng vỗ tay ngút ngát
từng giọt đàn loang vết lê trên đất
micro treo ngực
amply cõng sau lưng
đàn ôm lòng
thằng bé xách thùng loa phía trước

Thanh âm trong ngực người què quặt
qua mắt sâu phát quang phổ vào chiều
bảy nốt phiêu diêu, bảy sắc khổ, bảy bậc thời gian

nén từng câu tròn méo
mảnh âm rơi tan nát dưới lốp xe

 

Ca từ vọng lên từ tầm cao gạch vỉa hè lát phố
tôi gập người đặt đồng lẻ hứng giọt đàn
chợt nhói cao tầng tiếc nuối ước mơ

tầng đục trầm nặng nề chặn đồng xu bụi lấm
ngẩng lên nhìn một quãng phố rỗng âm.

 

Trước em

Bây giờ lối anh về
đâu như ngày xưa ngập ngừng ven những chiều hò hẹn
đường đã cũ

chân đã quen

hanh khô cảm nhận

ngày tháng mòn hai vệt đường ray…

 

Chỉ còn đêm

sương thu buốt trên tay
hương hoa sữa mắc giăng theo gió
thân xác cóc chẳng thoát thành hoàng tử
xù xì gai gói ghém ký ức xưa …
Thôi

khuất nẻo triền sông nào êm ả
đôi bờ xa mom đá kiễng trông nhau
ngơ ngác phố

đỏ chiều chim báo bão
lối mòn vàng trải lá tiễn thu đi

 

Giờ …

quăn queo chong chóng giấu vào khuya
lặng lẽ quay theo gió ngày tháng cũ
thời gian hoá đa chiều

thế giới thì không phẳng
lồi lõm buồn vui, thương nhớ lệch pha

 

Cánh chim chiều chạng vạng trước hiên nhà
mùa lá đỏ ép mình trong trang vở
cung đàn biến âm

ca từ rơi vỡ

mùa hoa anh chẳng ngát đến giờ
Có thể anh đơn giản, ngu ngơ
muốn uống hết nỗi đợi chờ của biển
muốn trả tròn bầu sữa em đã khuyết… *

 

* Tặng Liên

  

 

Cây bàng thời gian

Không vươn cành lên theo nắng gọi
bàng góc phố xoã mình

che nắng chói
chia tầng làm đòn gánh

gánh thời gian

 

Những đứa trẻ đi ngang
những ông già đi ngang
rồi Mùa Thu đi ngang lá trút vàng mặt đất

 

Anh đã qua năm tháng khó khăn
giá cả như lau lách lên ngất ngưởng
đơn tìm việc chạy đi bốn hướng

một bàn tay em nắm

một bàn tay em xoè

 

Giờ tất cả đã qua
Mùa Thu gọi lá
cái vẫy cuối cùng đã rơi về cội
bàng trơ trụi
nắng rải đầy ngõ lối
chỉ còn em ở lại
chia với bàng

lặng lẽ gánh thời gian

 

Nén nhang

 

Anh ạ !
Em bây giờ đã có hai con
Chồng sau cũng là bộ đội
Nhà bốn tầng, Nghi Tàm, ven Hồ Tây, bốn mùa mát rượi
Các cháu có ô tô

 

Anh ạ !
Hạnh phúc thật đầy
Mẹ già cười móm mém mỗi ngày
Các cháu xinh như sen búp hé
Chồng yêu em như một thời trai trẻ
Hà Nội mình cũng đẹp hơn nhiều
Anh ơi !
Chúng mình cưới nhau mới được nửa năm
Anh lên đường

rồi năm sau anh mất
Chờ mười năm mới nhận tin đau xót
Không tìm thấy mộ anh
Mười lăm năm nuôi bố mẹ thay anh đêm vẫn khóc thầm
Tiễn bố mẹ đi…
Em mới sang đò

 

Tất cả những gì em có bây giờ
Cũng là của anh, người lặng lẽ đứng trong khung nhỏ
Xin chia anh niềm vui và nỗi đau như xé
Nén nhang này em vẫn đợi anh về *

 

* Kính tặng Chị Nhung

 

 

Ở rừng

Ở rừng
đếm tuổi rưng rưng
ăn gian ngày tháng
lá đổi mùa, áo ai một màu xanh mãi

 

Ở rừng
nắng hóa mong manh
suối gập mình giấu cuộc về vào rong rêu đá cổ
lũ chim bói hy vọng trong chùm quả
tha hạt tới mênh mông

Ở rừng
đêm thả mơ rông
sáng vén mây đặt chân xuống đất
ngày gieo cấy ước mơ xanh vào đồi đỏ rực
chiều ngả vàng trên ngực
dắt theo về chiếc bóng hoàng hôn

 

Ở rừng
nhân giống cô đơn
mưa nguồn vỗ núi suối nguồn đổ cơn

 

Ở rừng
ở với ngày xưa
cuốc trồng cổ tích đợi mùa ngày mai

 

Ở rừng
chải chuốt với ai
khuôn mặt cây đã ngàn năm tuổi
gió cửa hang ru mòn đá cuội
ai bón tuổi mình xanh lại góc cây già

 

Trăng lu

 

 

Em rót chén này

xin ly biệt Anh
tượng hóa vôi trong tim người khác
cây đàn dạo nhầm bản nhạc…

 

Tìm đâu dấu ấn ngày xưa
giờ gió ngậm hương hoa lạ
sóng biển chảy vào hang đá
không còn dập dềnh bến bờ em

 

Anh như hải âu kiếm mồi

xõa cánh theo buồm
con tàu bẻ ghi nhầm nơi ga đến

 

Anh đã quên em đắp tượng đợi chờ
quên em vùi đêm dài vào mắt
em uống cho những gì còn, mất
cho một định nghĩa chia phôi

Sau cơn mưa đá rữa vôi rồi
đất khép lại vào lòng bùn vữa
môi ngậm lại nụ cười khô nẻ
lòng ôm lòng

kín một nấm mồ

 

Chén này mời biển hát ru
Biển say

con sóng thẹn thò

bãi giăng
thôi đành

ngã xuống triều dâng
mặn lòng em uống cả vầng trăng lu.

 

Trách biển

 

Sông dốc lòng đổ nguồn ra biển

chỉ gửi vào bờ chút lắng phù sa
biển trào lên

đêm đêm nênh nổi
liếm từng viên cát

rã rời

 

Bờ đã lui nhường biển cả chân trời
chịu nát mình thành cát vàng biển gối
gặp vách núi biển chồm lên

sóng dội
chọc khoét nỗi đau hang động

vô hình

 

Lòng biển sâu chứa vô vạn sinh linh
sao giữ mãi một cánh buồm nhỏ bé
biển quá tham hút lệ em thành bể
từ ngày anh biệt đi

 

Phố đêm

 

Phố đêm
trả cho chiều tất cả thế giới ngày
những thước phim đã hết
áo Sac-lơ* trút ra phủ dày mặt đất
chất thải đen sau cuộc ngày cháy rụi
chút tiếc nuối
sương khóc vùi ngọn cỏ
một mình ta ngồi vẽ khói lắt lay
Cơn ngủ ngã vào đầu lũ trẻ đánh giày

xe rác cuối liêu xiêu trong góc
cuốc xe đêm cõng chân dài oằn oèo da tóc
chuông chùa xa buông thõng dọc lối mòn

 

Thế giới xoay chiều đảo cực lệch trăng non
ta thành nhà ngoại cảm
lặng câm
mù
lênh đênh cùng di hài quá vãng
cái động khựng dừng
cái tĩnh đi xa

 

Tháp nhọn khuất đi lụp xụp hiện ra
tiếng nhạc rơi trong cà phê
nhọn đau nỗi đắng
trường hấp dẫn hình như quá loãng
để xác với hồn bay ngược chênh chao

ánh sáng ngày đi thẳng
đêm cong veo
võng xiêu trong từ trường lời ru mẹ
phố rất trẻ đêm thì không trẻ
lặng lẽ đầu thai vào những điệu hò
lặng lẽ dấu sao vào gối lũ trẻ thơ

 

đêm xoá màu
mặc những vàng thau
tự xử trong cuộc chơi với lửa
cây cọ tàn tro
càng xoá càng tô đen khát thèm tiếc nuối…
Thôi !
mặc bạc mã khoe long lanh với bụi
tự níu mình trước gió nghĩa trang khô

 

Đêm giữa em và anh xa như lời hứa
vạch dưới mắt anh nửa phía tối vầng trăng

 

* Vua hề

 

Ảo vọng giao thừa

 

Chất nỗi buồn lên con đò số phận

lênh đênh chưa cập đến bờ

vùi mơ mộng đáy tháng năm giá buốt

gió tái tê xé xước giao thừa

 

Gửi email cuộc chờ theo bước chân qua

sợi thời gian giãn duỗi mùa ngóng đợi

tựa gốc chò ru mình còn trẻ dại

nhụy hương rừng hoài rụng đã trắng đầu

 

Soi vào đêm thâu

ngọn nến nhỏ cố hồng hào góc khuất

trước ban mai mảnh gương nào nhợt nhạt

sau tầng tầng gương mặt vẫn là ai?

 

 

Khoảng xa

 

Một khoảng xa

vùi trong phố cổ
ta tìm nhau

bóc lá chiếc bánh đau

Hà Nội ơi
bóng ngả mỗi chiều
Tháp Rùa xòa mình dính ta vào rêu phong thuở trước
hàng lộc vừng thả hoa vào nỗi đau cằn gốc
lá sấu rụng vàng vĩnh biệt mùa thu
gió xác xao tìm mãi dấu hẹn hò

 

Hà Nội ơi
mỗi bước chân qua
viên gạch cũ cập kênh
nửa quá khứ nửa tương lai bập bềnh quanh hiện tại
ai dính vào cốm xanh, vào siêu thị mac-nơ-canh ngây dại
ta phân thân giữa rốc với chuông chùa

 

Hà Nội ơi
mỗi chuyến đi xa
ta lắng ngược tầng tầng khảo cổ
gặp thanh gươm một thời quàng ngực gió
gót chân người đi vẽ một dáng Rồng

 

Hà Nội ơi
dang ngực ôm sông

cuồn cuộn phù sa hòa tim ta đỏ máu
bồi mịn màng sau thượng nguồn giông bão

thành phố kiễng mình ngóng phía thời gian

 

Ta tìm ta – miếng lê gô khuyết rạn

trong khoảng xa lặng lẽ dưới chân Người

 

Chiều đỏ

 

Ngày xưa hoa gạo rất trắng
chỉ tại em giấu vào đó thẹn thùng
chăn trâu nướng khoai giấu lửa rơm góc đồng gió lựng
đôi môi hé giấu son thầm giấu nhuỵ
anh giấu ước mơ…

 

Anh đi xa
cây thắp đèn đỏ chiều ngác ngơ
lửa lã chã rơi đầy lối ngõ
màu hoa cũ gió thì rất lạ
hẹn ước rớt đâu để gió hanh hao

 

Bây giờ nơi anh không có ráng chiều
chẳng có mùa đông
tiếc nuối chi nữa màu hoa nắng
anh hút theo những tà áo trắng
đèn thành đô chói loá…
xoá lối về

 

Một mình em khêu những đêm khuya
ngọn nến nghẹn ngào trút mình theo nắng
đốt cạn đêm

cạn tháng năm

đợi hoa lại trắng
để trả lại em chiều xưa đỏ thẹn thùng

 

 

Khúc họa Tháng Mười

 

Trót yêu mùa lá rụng, nắng trong
hồn ta cùng Thu trên con tàu khuất dần góc phố
mái ngói liêu xiêu căn phòng xưa bóng ai ngồi với bài thơ dang dở
câu cuối cùng như thể chiếc lá vàng còn vẫy níu Thu

 

Thôi đừng ru
“Thu đi dài năm tháng…”
thời gian nào nấn níu mãi trên tay
con tàu đi có bao giờ trở lại
mang khuất nắng rơi với một bóng hình Thu

 

Ta ở lại cùng ai hoá cũ
góc phố nào ai đó cũng chong đèn
câu thơ nào bập bênh cùng thơ ta lệch pha lỗi hẹn
để heo may trượt mãi phía cuối trời

 

Biết là em thổi vào gió trĩu lời
biết là ta cháy lòng vào nắng ấm
Hà Nội vàng lên co gần mà sao không thể gặp
để Tháng Mười hút nẻo phía heo may.*

* Tặng N

 

 

Và mùa đông

Xa thêm một chút

một chút thêm nghiêng

là đã lệch sang Đông

em như vầng trời nghiêng đêm lạnh cứng

heo may tràn phía anh xa

 

Sợi dây buộc hai đứa

hóa ra

rất co giãn và đầy nghịch lý

bếp lửa vắng nhau, thuốc không nhả khói

nỗi cô đơn đợi sẵn trên đời

 

Ngày mùa Đông có nửa đêm rơi

đêm mùa Đông có nửa ngày ngơ ngác

đất chỉ còn nửa mặt trời đi lạc

xích đạo vô hình

cách biệt rượu và men

 

Và mùa Đông

những ngọn gió mềm

cả ba chiều tuyềnh toàng, buốt xước

lộc non tận chân trời xa lắc

mùa Đông lạnh ướt chốn hẹn hò.

 

 

Anh sợ

 

Em quay lại
túi thời gian lộn ngược
rơi ra quá khứ
anh bỗng sợ, biết đâu, có thể
chạm vào em chạm lại nỗi đau xưa

hòn đá thời gian trong ngực anh rêu phủ
sợ lại mềm những khoảng rỗng đêm dài

 

Sợ buột mồm câu hát nguôi ngoai
lệch chênh vênh
nốt đàn lạc phím

 

Nắng đã xế bên kia đồi úa tím
anh sợ mình lại ngược dốc trở về
viên cuội này đập không kịp đam mê

 

Em trở về xuất bản những lãng quên
con chữ cũ hiện ra từ bản kẽm
nỗi sợ không màu loang thành mực tím
anh lại ngu ngơ vụng dại học trò

Sợ một mình trơ trọi lối xưa
sợ Ngày Xưa lạc vào giữa chợ
sợ  nỗi đau thêm một lần hoá giá
giữa tro tàn, cuội đá biết về đâu

 

 

Gọi chiều

  

Chiều ơi
chiều ơi
chiểu ơi!
gọi trời vời vợi
gọi người hoang vu

Rừng sâu giam nhốt gió thu
núi cao chi để cầm tù giữa mây

Đông đâu
lạnh đã giăng dày
khói chiều cõng nắng lả ngày vào thung

 

Thôi thì…
đã đến với rừng
cô đơn như nấm dửng dưng không mùa
giấc mơ xưa gửi ngày xưa
hồng hào khúc xạ vào bờ xanh rêu
trong veo suối
gột trong veo đôi bàn tay với gánh chiều chỏng trơ

 

ban mai thuở ấy…
bây giờ gửi người cho nhẹ quảy thơ cuối đời

 

Ngậm ngùi hạt nắng đã rơi vào đêm lay lắt thắp lời ru rao

 

Tiếng ai gọi lệch cả chiều
xô ta ngơ ngác
xô nhàu cả đêm

 

 

Bước mùa Thu 

 

Và thu về ngơ ngác đầu cành
gió rụng mãi xuống đường
run rẩy
nắng rơi mãi xanh xao
thức dậy
quá khứ lên xạc xào
mòn mỏi
còn điều chi gieo xuống tháng ngày

 

Lối thu về khai quật rãnh cày
mắt rơi hút tới hai chiều
hoang ải
ước mơ lăn cánh đồng không hình hài sỏi cuội
bước chân Thu vấp cuộc chờ cỏ đợi
bước ta về vấp vụng dại
ngày xưa

 

Ai khuất qua về với xanh rêu
để khoảng thu lặng chênh chao
mắt bão
di chỉ những ngả rẽ mặt nhàu
Mưa qua mắt chảy vào lòng
nham thạch
trầm tích ở lòng hồ
câu hát
và vần thơ hoá đá phía đợi chờ

 

Và thu về ngăn ngắt phố xa
xô đẩy mãi cập kênh
quên nhớ
ta chôn xuống để dành
ngã ba
cuộc đợi chờ của lá…

Mà đi

 

Mục lục

 

	Lời tựa	5
1.	Bàn tay	10
2.	Chiều Trung Du	12
3.	Quán Thời gian	14
4.	Đa Thức	16
5.	Ký ức	18
6.	Nối lại lời ru	20
7.	Lạc	22
8.	Ghi ta chiều	23
9.	Cánh cò chớp trắng	26
10.	Lòng cát	28
11.	Thu xa	30
12.	Em	32
13.	Hoa Sữa	34
14.	Nghịch lý Nha Trang	35
15.	Mai mối hoàng hôn	38
16.	Sông nhớ	39
17.	Biển đêm	40

 

18.	Hát rong	42
19.	Trước em	44
20.	Cây bàng thời gian	46
21.	Nén nhang	48
22.	Ở rừng	50
23.	Trăng lu	52
24.	Trách biển	54
25.	Phố đêm	55
26.	Ảo vọng giao thừa	58
27.	Khoảng xa	59
28.	Chiều đỏ	62
29.	Khúc hoạ Tháng Mười	64
30.	Và mùa Đông	66
31.	Anh sợ	68
32.	Gọi chiều	70
33.	Bước mùa Thu	72

 

Đa thức
Thơ Hà Linh

*
Nhà xuất bản Hội Nhà văn

65 Nguyễn Du – Hà Nội

Tel & Fax: 38222135
E-mail: nxbhoinhavan@hn.vnn.vn

Chịu trách nhiệm xuất bản:
Trung Trung Đỉnh

Biên tập: Tạ Duy Anh

Trình bày: Linh Nga

Bìa: Văn Sáng

 Sửa bản in: Bạch Minh

 

In 1000 cuốn, khổ 19×19 cm, tại Công ty in Thủy lợi.

Giấy đăng ký KHXB số  1161-2008/CXB/18-75/HNV.

Quyết định xuất bản số: 801/QĐ-NXB HNV, ngày 31-12-2008
In và nộp lưu chiểu Quý I/2009